Henryk Patryarcha

Alkohol w Biblii

Picie alkoholu jest interesującym zagadnieniem biblijnym. Oto kilka moich uwag:

Palestyna była krajem, w którym na szeroką skalę uprawiano winorośla i wino należało do podstawowych artykułów spożywczych, ale zwyczaj codziennego picia wina nie był znany. Wino przed spożyciem mieszano z wodą i był to napój świąteczny, natomiast codziennym napojem był ocet winny. Żydzi, szczególnie w okresie po niewoli babilońskiej pili sporo wina, skoro w języku aramejskim uczta weselna nazywała się MISTITHA - pijatyka.

Pismo Św. stosuje 12 rożnych określeń wina: 10 w Starym Testamencie i 2 w Nowym:

     1.            Chemer - 2 razy - był to gęsty, lepki syrop lub słodkie czerwone wino;

     2.            Chamar - 6 razy - jest to chaldejski odpowiednik chemer;

     3.            Jajin - 141 razy - o co wychodzi spod prasy, sok gronowy, wino musujące;

     4.            Jeqob - 16 razy - prasa, tłocznia, i jest synonimem wina;

     5.            Mimesak - 2 razy - wino mieszane, przyprawione korzeniami;

     6.            Sobe - 1 raz - trunek, napój, wino, piwo z orkiszu;

     7.            Asijs - 5 razy - nowe słodkie wino, moszcz winny, sok gronowy;

     8.            Szekar - 20 razy - napój mocny, napój upajający, mocny miód;

     9.            Szemer - 4 razy - wino z drożdży, osad, męty;

 10.              Tijrosz - 38 razy - nowe wino, sok gronowy;

 11.              Gkeukos - 1 raz - słodkie nowe wino, sok gronowy;

 12.              Oinos - 31 razy – wino.

Chociaż Biblia używa tak wielu określeń słowa wino, to terminologia ta nie jest jednoznaczna. Np. sok gronowy wygniatany w prasie określany jest słowem jajin, i to samo słowo pojawia się w historii pijanego Noego i Lota. W Iz 49,26 i Joel 1,5 pojawia się słowo asijs - sok winny, ale można się nim upić. U Iz 65,8 znajdujący się w gronach sok, tijrosz, nazwany jest błogosławieństwem, a prorok Ozeasz 4,11 mówi, ze jajin i tijrosz odbierają rozum. Przyp 31,6 mówi, ze szekar doprowadza do zguby, a szekar znajdował się wśród ofiar składanych w świątyni 4Moj 28,7.

Autorom Słowa Bożego doskonale znane było słownictwo określające stan człowieka będącego pod wpływem alkoholu: biesiada, chwiać się, odurzenie pijackie, opilstwo, pijatyka, taczanie się, trzeźwy, wytrzeźwieć, zataczać się i inne.

Ciekawe na przykład jest to, że przy rygorystycznych przepisach ograniczających wykonywanie wszelkich prac w sabat, rabini zezwalali w tym dniu na filtrowanie i przyprawianie wina bez obawy popełnienia grzechu.

W Piśmie Św. można wyodrębnić grupę tekstów, które nie zalecają nadużywania trunków, ale zezwalają na umiarkowane ich spożywanie:

Ps 104,15 - Wino jajin, które rozwesela serce człowieka;

Przyp 31,6 - Dajcie wina jajin strapionym na duchu;

Oraz teksty: Kaz 9,7, Zach 10,7; 1Tym 3,8; 5,23; 5Moj 14,26 itd.

W Biblii znajdują się również teksty, ograniczające, lub wręcz zakazujące spożywania trunków:

Przyp 23,31-32 - Nie patrz na wino;

Iz 65,8 - Nie niszcz go [tj. przez dopuszczenie do fermentacji – przyp. T.S.];

Iz 5,11-12.22 - Biada tym, którzy od wczesnego rana gonią za trunkiem;

Sof 1,11 - ...i będę karał mężów, którzy siedzą zdrętwiali nad mętnymi resztkami wina;

Rzym 14,21 - Dobrze jest nie jeść mięsa i nie pić wina;

1Piotr 4,3 - Dość bowiem, że w czasie minionym spełnialiście zachcianki pogańskie oddając się... pijaństwu, biesiadom i pijatykom;

1Kor 5,11 - Lecz teraz napisałem wam, abyście nie przestawali z tym, który... jest pijakiem;

1Kor 6,9-10 - Albo nie wiecie, że niesprawiedliwi królestwa Bożego nie odziedziczą... ani pijacy;

Gal 5,19.21 - Jawne zaś są uczynki ciała, mianowicie.... pijaństwo.

W historii biblijnej znane są przykłady całkowitej abstynencji:

     1.            40. letnia wędrówka - 5Moj 29,5 – uzasadnienie: abyście poznali, że Ja Pan, jestem Bogiem waszym;

     2.            Przepisy prawa naziratu - 4Moj 6,3-4;

     3.            Kapłani w czasie pełnienia służby - 3Moj 9-10; Ez 44,21 - uzasadnienie:  abyście umieli rozeznać między tym, co święte, a tym co nie święte;

     4.            Bractwo Rekabitów - Jer 35,2-14.

Ciekawe jest to, że w tekstach opisujących ostatnią Wieczerzę, nie ma słowa wino, tylko „owoc winorośli” (Mat 28,29; Mar 14,25; Luk 22,18) lub kielich (1Kor 11,25,28). Zgadza się to z tradycją rabinacką w okresie hellenistycznym. W czasie uroczystości paschalnej nie używano wina, tylko soku. Problem polegał tylko na tym, że przechowywane soku było znane, ale zajęciem bardzo pracochłonnym i kosztownym.

Generalnie można stwierdzić, że w czasach Starego Testamentu Bóg tolerował spożywanie napojów alkoholowych. Nie dlatego, że było to dobre, ale dlatego, że Izraelici tego pragnęli. Ap. Paweł mówiąc o tych czasach zaznacza „Bóg wprawdzie puszczał płazem czasy niewiedzy” (Dz Ap 17,30). Można parafrazując słowa Pana Jezusa powiedzieć, że pozwolono pić ze względu na zatwardziałość serc (Mat 19,8).

Jedynym uzasadnieniem, dlaczego Bóg tolerował spożywanie wina, może być tylko fakt, że wino było przez cale stulecia używane do celów odkażająco-dezynfekcyjnych. W Nigerii do dzisiejszego dnia używa się wina palmowego, z uwagi na duże ilości pierwotniaków i ameb w wodzie, jako najprostszy środek zapobiegania schorzeń przewodu pokarmowego. Być może z powodu braku lepszych środków dezynfekcyjnych Bóg zezwolił na umiarkowane spożywanie wina, wybierając mniejsze zło.

Uzasadnienie całkowitej abstynencji w Nowym Przymierzu rozpatrywać należy więc w kontekście wszystkich wypowiedzi Pisma Św. na ten temat, wiedzy historycznej oraz wiedzy współczesnej o niszczącym działaniu alkoholu na organizm ludzi. Ważne są również wypowiedzi etyczno moralne Np.: Przyp 31,4: Królom, o Lemuelu, królom nie wypada pić wina; 1Piotr 2,9: Wy jesteście rodzajem wybranym, królewskim kapłaństwem.

Dla mnie najbardziej przekonywające argumenty przemawiające za pełną abstynencja są biblijne przykłady:

1. 40. letnia wędrówka. Z uzasadnienia wynika, że ten okres abstynencji potrzebny był, do poznania, Boga, jako ich Pana. Czy możemy pozwolić sobie w czasie, który tak szybko zbliża się do końca, na chwile zaćmienia alkoholowego? Przecież całe nasze życie nazywamy wędrówką do niebiańskiego Hanaanu.

2. Kapłani w czasie pełnienia służby w świątyni.  Nowy Testament mówi o powszechnym kapłaństwie i o tym, że ustawicznie znajdujemy się obliczu wszechmogącego Boga, a kotwica naszej wiary sięga aż za zasłonę.

„A to czyńcie, wiedząc, że już czas, że już nadeszła pora, abyście się ze snu obudzili, albowiem teraz bliższe jest nasze zbawienie, niż kiedy uwierzyliśmy. Noc przeminęła, a dzień się przybliżył. Odrzućmy tedy uczynki ciemności, a obleczmy się w zbroję światłości. Postępujmy przystojnie jako za dnia, nie w biesiadach i pijaństwach, nie w rozpustach i rozwiązłości, nie w swarach i zazdrości. Ale obleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa i nie czyńcie starania o ciało, aby zaspokajać pożądliwości. (Rzym 13,11-14)